„Małymi stópkami po stęszewskiej ziemi”

1. Typ innowacji: programowa.
2. Uzasadnienie potrzeb wprowadzenia innowacji

Wychowanie przedszkolne  to pierwszy i bardzo ważny etap kształcenia, którego zadaniem jest wszechstronny rozwój osobowości dziecka. To właśnie dziecko w wieku przedszkolnym  jest ciekawe świata, które je otacza. Dlatego należy już od najmłodszych lat wykorzystać tę naturalną cechę młodego człowieka, żeby nauczył się obserwować uważnie świat i podziwiać jego piękno, aby dostrzegał związki przyczynowo- skutkowe w nim zachodzące. Jednym z głównych zadań przedszkola jest przybliżenie dzieciom   ich rodzinnego środowiska i dziedzictwa kulturowego własnego miasta, wsi i okolic, z których pochodzą. Wychodząc na przeciw potrzebom edukacyjnym, postanowiłam przeprowadzić w przedszkolu  dla dzieci 5-cio i 6-cio letnich  zajęcia o tematyce regionalnej.

Realizowane na zajęciach  zagadnienia będą połączeniem  teorii z praktyką(wycieczki, spacery, itp.), co  pozwoli dziecku bliżej poznać jego najbliższe  otoczenie.

Edukacja regionalna  stanowi ważny element programu wychowania przedszkolnego. Aby przybliżyć dzieciom ich rodzinne środowisko i dziedzictwo kulturowe postanowiłam zapoznać ich  z historią dziejów tej ziemi,  zabytkami kultury i pomnikami przyrody. Przedmiotem szczególnego zainteresowania są dawni i obecni mieszkańcy związani z losami miasta i okolicznymi wsiami, tradycje, zwyczaje i obrzędy ludowe.

                  Edukacja regionalna wyrabia w dzieciach przynależność do historii i tradycji. Wpływa  na kształtowanie ważnych umiejętności współżycia w danej społeczności, rozwija zachowania prospołeczne, uczy tolerancji i szacunku dla odmiennych kultur i  innych ludzi.  Stwarza  sytuacje umożliwiające współdziałanie z dorosłymi, szczególnie rodzicami, dziadkami. Edukacja ta ma na celu poszukiwanie śladów przeszłości, spisywanie legend o mieście, zbieranie wspomnień z czasów młodości babć i dziadków. Dobrze pojęte kształcenie regionalne powinno się  odbywać się poprzez  samodzielnie odkrywać przez dzieci  związku z regionem. Dzieci powinny poznawać jego historię, legendy, obrzędy, tradycje i perspektywy rozwoju. Temu właśnie służą spotkania z ciekawymi ludźmi, np.: poetą, malarzem, historykiem, działaczem społecznym, przedstawicielem władz lokalnych,  a także zwiedzanie wystaw malarskich rodzimych artystów, wycieczki, wywiady, konkursy,  gry dydaktyczne, dbanie o miejsca pamięci, tworzenie albumów i kącików regionalnych.

Edukacja regionalna ma na celu zakorzenienie dziecka w jego regionalnym środowisku.

Nauczyciel  powinien najpierw umożliwić dziecku poznanie i zrozumienie  jego „ małej ojczyzny”, najbliższych mu okolic, aby potem mogło ono poznać dużą ojczyznę i świat.

„ Mała ojczyzna” to najbliższy świat dziecka, w którym żyje ono na co dzień, to najbliższy krajobraz, wszystko to, co obecne : przyroda, ludzie i stworzona przez nich kultura. To ich małe państwo, które jest częścią większej całości, graniczy z innymi małymi ojczyznami, wspólnie tworząc krainy i regiony, a potem jeszcze duża ojczyznę.

 Edukacja regionalna jest bardzo ważna już na etapie edukacji przedszkolnej. Jej sens zamyka się stwierdzeniem „ zbliżać to, co nasze i małe, ku temu co wielkie, nie pozwalając temu co małe bezkształtnie się rozpłynąć”.„ Mała ojczyzna” – to miasto, przedszkole, rodzina. Ojczyzna przedszkolaka jest blisko, na wyciągniecie ręki. Małe , lokalne ojczyzny uczą jak żyć i pracować nie tylko dla swego regionu, ale dla całego kraju. Edukacja ta wprowadza dzieci w przeszłość i współczesność. Przez bezpośredni kontakt ze środowiskiem umożliwia tworzenie więzi, pozwala dziecku określić swą przynależność. Poczucie więzi z rodziną, najbliższym środowiskiem, regionem jest zaczątkiem więzi opartej na więzi z narodem. Głównym zadaniem edukacji regionalnej jest przybliżenie dzieciom wiedzy  o regionie, w którym żyją.

Już w przedszkolu dzieci mogą poszukiwać śladów przeszłości własnego regionu, zapoznawać się z legendą własnego miasta, poznawać tradycje związane z uroczystościami świąt religijnych  i rodzinnych, poznawać pieśni, przyśpiewki, wierzenia, wróżby, mogą spotykać się  z ciekawymi ludźmi- poetami, malarzami, działaczami społecznymi, twórcami ludowymi itp.

   Związek z własnym regionem jest sprawą bardzo istotną dla ukształtowania w dziecku poczucia własnej tożsamości. Lepsze poznanie i zrozumienie swoich korzeni wpływa na kształtowanie osobowości dziecka otwartego na otaczającą je rzeczywistość. Uświadomienie dziecku, że jego naturalne środowisko: rodzina, społeczność lokalna, ojczyzna są wielką wartością daje poczucie bezpieczeństwa i naturalnej przynależności, które nie jest możliwe bez identyfikacji z najbliższym środowiskiem. Ucząc dzieci ojczystego języka, zapoznając z tradycjami, obrzędami, wpajając poczucie przynależności do jednej rodziny, jednej ojczyzny, kształtując podstawy tolerancji, poszanowanie godności każdego człowieka – przegotujemy naszych wychowanków do bycia „Europejczykami”. Dziecko powinno być otwarte na inne społeczności i  czuć silny związek z własną kulturą, regionem i ojczyzną. Edukacja regionalna wprowadza dziecko w żywy prawdziwy świat - pełen przeżyć, emocji, doświadczeń i odkryć. Budzenie zaciekawienia dzieci przedszkolnych  dziedzictwem kulturowym swego regionu nastąpi poprzez przybliżenie w pierwszej kolejności zagadnień najbliższych dzieciom tj. rodzina, dom, przedszkole, moja miejscowość, gmina, dążąc do zagadnień odległych takich jak Polska, Europa.

3. Czas trwania: 1.10.2012- 30.09.2013

4. Innowacją objęte  zostaną dzieci 5-cio i 6-cio letnie. Po roku realizacji planujemy ewaluację, dokonanie niezbędnych korekt oraz kontynuację działalności w kolejnych latach.

5. Cele główne:      

• poznawanie kultury i tradycji własnego regionu,
• ukazanie relacji łączących dziecko z jego rodzinną wsią , regionem oraz krajem
• kultywowanie regionalnej tradycji w domu, przedszkolu i środowisku

lokalnym,

• stwarzanie możliwości uczestnictwa w kulturze własnego regionu
• wyrabianie współodpowiedzialności za najbliższe otoczenie
• wyrabianie szacunku do języka, symboli narodowych,
• wprowadzenie dzieci w świat wartości jakim jest własny region.
   

      Cele szczegółowe:

• poznanie przez dzieci historii i specyfiki wsi Jeziorki oraz  pozostałych wiosek, w których mieszkają  dzieci  oraz miasta Stęszew   w połączeniu z tradycjami własnej rodziny,
• rozwijanie aktywności społecznej i budzenie potrzeby wiedzy o miejscu w którym się urodziliśmy i żyjemy
• wzmacnianie więzi uczuciowej z rodziną poprzez prowadzenie rozmów z dziadkami

          i rodzicami na temat przeszłości 

• wyzwalanie aktywności twórczej dzieci i pozytywnej motywacji zmierzającej do kultywowania tradycji, ukazanie piękna sztuki ludowej ( tańca, muzyki, haftu, folkloru literackiego, stroju ludowego ) regionu wielkopolskiego i innych regionów Polski
• wzbudzanie zainteresowania, tradycjami, zwyczajami i obrzędami
     kultywowanymi w regionie,
• stwarzanie okazji do poznawania i odkrywania historii swego regionu,
• wyrabianie wrażliwości na piękno przyrody
• poznanie władz miasta Stęszew
• przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu rodzinnej  miejscowości
• udział w świętach i wydarzeniach społecznych

6. Realizowane zagadnienia:

1. Mój dom - rodzina

1. Struktura rodziny, więzi pokoleniowe, zwyczaje i obrzędy
2. Członkowie  rodziny , moje miejsce w rodzinie
3. Praca  rodziców
4. Wzmacnianie  więzi rodzinnych

2. W przedszkolu

1. Moja grupa – rówieśnicy i nauczyciele
2. Pracownicy przedszkola
3. Tradycje i zwyczaje, uroczystości przedszkolne

3. Moja wieś – miejscowości zamieszkiwane przez przedszkolaków (Jeziorki, Tomice, Tomiczki, Słupia, Piekary, Mirosławki, Rybojedzko, Skrzynki, Piekary)

1. Droga do przedszkola (bezpieczna droga do p-la, spotkanie z policjantem, znajomość adresu)
2. Historia Jeziorek, lipa-pomnik przyrody, Rol-Pol
3. Ciekawe i charakterystyczne miejsca w poszczególnych wioskach (kościoły, pałace, gospodarstwa rolne, tereny WPN w Mirosławkach)
4. Miejsca pamięci w poszczególnych wioskach.
5. Sołtys – ważna postać we wsi.
6. Wycieczki do poszczególnych wiosek.
7. Spotkania z ciekawymi ludźmi, np. z wikliniarzem z Tomiczek

4. Moja miasto  gminne – Stęszew

1. Zapoznanie z herbem, legendą i tradycjami.
2. Wizyta w Muzeum Regionalnym w Stęszewie
3. Wizyta w Urzędzie Gminy

5. Mój region – Wielkopolska

1. Stolica – Poznań na mapie, rzeka Warta
2. Legenda o poznańskich koziołkach i o rogalach Marcińskich
3. Ważne miejsca w Poznaniu

6. Mój kraj – Polska

1. Praca z mapą- kontury Polski, stolica, główne miasta
2. Symbole narodowe
3. Hymn narodowy i odpowiednia postawa podczas śpiewania
4. Legenda o Lechu i powstaniu państwa polskiego

7.  Metody i formy pracy:

1. Metody:
   • słowne: opowiadanie, pogadanka, rozmowa
   • percepcyjne: obserwacja, pokaz, prezentacja multimedialna
   • aktywizujące: działalność praktyczna, wycieczki
2. Formy aktywności dziecka

• indywidualna
• grupowa:  zabawy,  gry, spacery, wycieczki.

8.  Oczekiwane efekty, zmiany, rezultaty:

Dla przedszkola :

• wzbogacenie oferty edukacyjnej przedszkola
• uatrakcyjnienie zajęć dydaktycznych
• budowanie pozytywnego wizerunku przedszkola  wśród dzieci i rodziców, jako placówki dbającej o twórczy rozwój swoich wychowanków
• podniesienie jakości pracy przedszkola
• promowanie przedszkola  poprzez udział w różnych konkursach, przeglądach, itp

Dla dzieci:

• Zapewnienie dzieciom warunków do rozwijania swych umiejętności i zainteresowań
• Poznanie  okolicznych wiosek i miasta Stęszew
• Zainteresowanie dzieci , tradycjami, zwyczajami i obrzędami kultywowanymi w regionie,
    
• Uświadomienie roli rodziny   w życiu współczesnego człowieka.
• Rozwijanie postawy współdziałania zespołowego i wzajemnej współodpowiedzialności
• Satysfakcja z odniesionych sukcesów
• Wyposażenie przedszkolaka w podstawowy zasób wiedzy o własnej miejscowości i regionie

9. Ewaluacja i monitorowanie
   
   Chcąc  sprawdzić  efekty wprowadzonej innowacji będę na bieżąco monitorowała zaplanowane działania. Dokładnej analizy  funkcjonowania programu w codziennej praktyce możemy dokonać  poprzez prowadzenie obserwacji dziecka, zbadanie jego umiejętności, przeprowadzenie opinii wśród rodziców.